Advertisements
न्यूटन – आहे लोकशाही तरी…
१२५ कोटी लोकसंख्येच्या देशातली लोकशाही (किंवा लोकप्रतिनिधीशाही) हा अनेकांच्या कुतुहलाचा, खरं तर कुचेष्टेचाही विषय. त्यात आपल्या मतदान प्रक्रियेची गुंतागुंत, मतदान केंद्रातली धामधूम, सुरक्षा, गोंधळ, मतमोजणी अशा कित्येक प्रक्रियेतून जाऊन मग लोकप्रतिनिधी निवडले जातात. काही ठिकाणी होणारे booth capturing, बोगस मतदान, सध्या चर्चेत असलेले electronic voting machine आणि त्यातले सोयीस्कर फेरफार ह्या सगळ्या धुरळ्यात आपल्या एका मताने काय फरक पडतोय असे सर्वसामान्यांचे cynic मत. त्यात ही यंत्रणा राबवणार्‍या सरकारी कर्मचार्‍यांची अनास्था तर विचारायलाच नको. ह्या सगळ्या व्यवस्थेत न्यूटनसारखा एखादा प्रामाणिक पण हेकट अधिकारी काय करतो? केवळ ७६ मतदारसंख्या असलेल्या नक्षलग्रस्त एरियातल्या मतदान केंद्रांवर नियमांनुसार, पुर्ण वेळ, कुठल्याही दबावाशिवाय मतदान झाले पाहिजे याचा आग्रह धरतो आणि तसे काम करण्याचा प्रयत्न करतो. असा न्यूटनसारखा अपवादात्मक पण आश्वासक अधिकारी अशा एखाद्या सरकारी यंत्रणेत नक्की काय भुमिका बजावतो?
न्यूटन मधे अमित मसूरकरने एक सीन घेतला आहे. नक्षलग्रस्त एरियातल्या शालेत पोलींग बुथची तयारी करतांना टेबलाला पांढरी चादर लावतांना खिळा ठोकतांनाचा. न्यूटनची भुमिका अशाच एका खिळ्याची – कोणाच्या लक्षातही येणार नाही आणि खिजगणतीतही नसणारी. पण अशाच काही खिळ्यांमुळे चादर जागेवर राहते, अस्ताव्यस्त होत नाही आणि चादरीआडचे झाकलेले राहते. अगदी तसेच असे काही अधिकारी लोकशाहीचे लज्जारक्षण करत राहतात.
राजकुमार राव आता समांतर चित्रपट रसिकांमधे नावजलेला आहेच, तो टायटल रोल मधे ‘perfect to a T’ आहेच, पण पंकज त्रिपाठीचा निमलष्करी अधिकारी अगदी तोडीस-तोड आहे. He is quite a revelation here! त्याने जे भुमिकेचं बेअरींग पकडंलय ते लाजवाब – खास करून मसान मधल्या त्याच्या रोलच्या तुलनेत तर हा रोल अगदीच वेगळा, पण ह्यातही त्याला परकाया प्रवेश झकास जमलाय. शेवटच्या एका सीनमधे साध्या कपड्यांमधे तो एका ग्रोसरी मॉलमधे येतो – त्यातल्या बॉडी लॅग्वेजमधेही तो निमलष्करी अधिकारीच वाटतो. अंजली पाटीलची ‘मलको’ अगदी चपखल. तिच्या डोळ्यातली इंटेन्सिटी स्मिता पाटीलची आठवण करून देते. रघुवीर यादव धमाल आणि छोट्या रोलमधे मेटाथिंकींग करणार्‍या प्रशिक्षकाच्या भुमिकेत संजय मिश्रा अचूक. तो न्यूटनला तुझा प्रॉब्लेम ‘इमानदारी’ नाही, ‘इमानदारी का घमंड’ आहे हे सांगू शकेल हे नक्कीच पटते. आदिवासी बहुतेक खरेच असावेत – ते त्यांच्या रोलमधे विनासायास वावरतात. कास्टींग अफाट आहे आणि त्यापेक्षाही भन्नाट आहे ते लेखन आणि अगदी अस्सल, चुणचुणीत संवाद (लेखन, पटकथा अमित मसूरकरनेच केलाय). राजकुमार राव शेवटी एकदा सर्वांचे ‘डोळे उघडणारा’ लांबलचक मोनोलॉग म्हणणार अशी शंका/भीती होती – पण सुखद धक्का बसला. शेवट abrupt असला तरी मसूरकरांच्या ‘सुलेमानी किडा’ याच्याप्रमाणेच सर्वसाधारण आहे – नायक फार काही भलेमोठ्ठे यश मिळवत नाही किंवा बदल घडवत नाही (परवाच पुन्हा एकदा ‘तारें जमीन पर’ पाहिला त्याच्या शेवटाच्या पार्श्वभुमीवर तर हे फारच जाणवते). तो स्वतःच्या स्वभावाप्रमाणे, स्वतःच्या पद्धतीने काम करत राहतो, आपल्या जागी राहून चादरीला सांभाळणार्‍या खिळ्यासारखा…
